|
به طور معمول خبر در یک بسته شش جزئی تهییه می گردد. به این معنا که ژورنالیست قبل از تهییه خبر باید از خود بپرسد که آیا در خبر تهییه شدۀ وی به شش سؤال اساسی جواب داده شده است یا نه؟ جهت با کیفیت بودن و تکمیل خبر پاسخ به شش پرسش اساسی در خبر ضروری تلقی می گردد. این شش پرسش اساسی برای ذهن نشین بهتر، به سه کاف و سه چی نشان داده می شوند که عبارتند از:
1. که؟
2. کی؟
3. کجا؟
4. چه؟
5. چرا؟
6. چطور؟
7. کدام؟
نکته: در برخی منابع عنصر هفتم ( کدام) نیز نام برده شده است. یک خبر درست و مکمل باید به این پرسش ها پاسخ گوید، تا زمان دریافت خبر، سوالی و استفهامی نزد مخاطب باقی نماند.
نویسنده: ناصرالدین دریز
لغت خبر ریشه در زبان عربی دارد و آنرا با اخبار و اخابیر جمع می بندند؛ اما امروز این کلمه جذب واژه گان زبان دری گردیده و با کلمۀ خبرها جمع بسته می شود. کلمه اخبار امروز بیشـــتر به عوض روزنامه یا همردیف با روزنامه به کــار می رود. برخی اوقات خبر در جاهای مختلف با کلمات مترادفی چون: اطلاع، پیام، پیغام و... مورد کاربرد قرار می گیرد.
تعریف ها
هر رویدادی که در تضاد یا در پیوند با منافع (اقتصادی، سیاسی، امنیتی، فرهنگی، فکری، انسانی، روانی و...) مردم جامعه به وقوع می پیوندد، خبر است.
ذبیح الله حیدری استاد دانشگاه کابل در کتاب خود (کاربرد ژانرهای اطلاعی در رادیو- 1382) می نویسد: مسلم است که هر خبر دارای اطلاع، پیام، پیغام و... بوده، ولی هر اطلاع پیام و پیغام، خبر بوده نمی تواند. به قول آقای داکتر شکرخواه همۀ آنچه در سطح جامعه ما جاری است، خبر نیست اما رویداد است.
دانشمندان علوم ژورنالیزم خبر را به اشکال گونه گون به تعریف کشیده اند. در واقع تعریف های رنگین، نگرش های متفاوت را از زوایای مختلف بازتاب می دهد که یکی متمم دیگر اند. به طور نمونه پاره ای از این دست تعریف ها در آتیه پیشکش می گردد:
- لایل سپنسر امریکایی (در سال 1917) هر عمل و اندیشۀ واقعی را که برای عدۀ کثیری از خواننده گان جالب توجه باشد، خبرمی داند؛
- حجت الله عباسی گزارش بی طرفانه، دقیق و در عین حال صحیح و عینی یک رویداد را خبر می گوید؛
- خبر اعلام و بیان وقایع جالب زنده گی اجتماعی و نقل عقاید و افکار عمومی است؛
- خبر گزارش ساده، خالص، مناسب، دقیق و خلاصه رویدادها، گفته ها و اندیشه ها است؛
- خبر اطلاعی از یک رخداد است؛
- خبر اطلاع و یا پیامی است در بارۀ یک موضوع که بنابر نیاز مخاطب ارائه می شود؛
- خبر، گزارش عینی، برطرفانه و دقیق از یک رویداد یا واقعیت است که دارای تازه گی بوده و قدرت جلب توجه مخاطب را داشته باشد.
نویسنده: ناصرالدین دریز
برهۀ حاضر را که "عصر سلطه رسانه ها" می خوانند، نقش رسانه ها در آن از هر زمان دیگر برجسته تر شده است. افزایش پرشتاب رسانه ها و بنگاه های نشراتی و تبلیغاتی و گسترش روزافزوان امپراتوری رسانه یی در جهان و کارایی و کارآمدی نهایت مؤثر آن دال بر این واقعیت است که رسانه های امروزی روح مردم جهان را به دست گرفته اند.
به طوری که باور عمومی و اعتماد مردم جامعه در پرتو نشرات و تبلیغات رسانه ها رنگ و شکل می گیرد و افکارعمومی در گرو حوزه ارتباطات و نشرات همگامی قرار گرفته است.
هژمونی رسانه ای و امپریالیزم خبری روشی ایست که اکثر توسط رسانه های استحماری و استعماری مورد استفاد قرار می گیرد. این رسانه ها با استفاده از جنگ روانی مسیر افکارعمومی را به نفع خویش تغییر داده و شرایط را برای تطبیق طرح ها و برنامه های شان مساعد می سازند.
به دلیل نقش و اهمیت رسانه ها و شیوه های به کاری از هنر روزنامه نگاری، می خواهم در این وبلاگ به گونۀ فشرده مبادی ژورنالیزم خبری و روش های روز نامه نگاری معاصر را مورد پیگیری قرار دهم.
از این رو، به عنوان یک رسالت اخلاقی از تمام فرهیخته گان روزنامه نگار و دست اندرکاران رسانه ها تمنا به عمل می آید که مرا در این امر همکاری و رهنمایی نمایند تا مطالب تهییه شده بتواند مورد بهره وری علاقمندان قرار گیرد.
نویسنده: ناصرالدین دریز
| 